Οι δημοτικές εκλογές της περ. Κυριακής, 31.3.2019, στην Τουρκία, συνιστούν ήττα και εξευτελισμό του Ταγίπ Ερντογάν. Ταυτόχρονα είναι και ενδεικτικές μίας νέας κατάστασης πραγμάτων στη χώρα. Ο τέως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, είχε διακηρύξει προεκλογικά πως, «όποιος κερδίσει την Κωνσταντινούπολη, κερδίζει την Τουρκία». Ο υποψήφιος της συνασπισμένης αντιπολίτευσης, Εκρέμ Ιμάμογλου, αναδείχθηκε ως νέος δήμαρχος της Πόλης, κερδίζοντας τον ευνοούμενο του σουλτάνου και επικεφαλής της συμμορίας-«φαμίλιας» Ερντογάν, πρωθυπουργό και εφοπλιστή, Μπιναλί Γιλντιρίμ.
Η αντιπολίτευση κέρδισε και το Δήμο της Άγκυρας ενώ διατηρεί τον έλεγχο της Σμύρνης. Να εννοηθεί, συνεπώς, ότι η αντιπολίτευση κέρδισε την Τουρκία; Το κόμμα ΑΚΡ διατηρεί την πλειοψηφία αλλά τα ποσοστά του μειώθηκαν. Το αποτέλεσμα των εκλογών ενδέχεται να επηρεάσει καθοριστικά τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και, φυσικά, συναρτώνται προς τις εποχικές λυκοφιλίες του σουλτάνου με τη Ρωσία και το Ιράν και τα παιγνίδια τους στη Συρία και στη Μέση Ανατολή.
Από την άλλη, το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών στέλνει ηχηρά μηνύματα προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Ας μη νομισθεί ποτέ ότι, τυχόν πολιτική αποδυνάμωση του Ερντογάν θα σημάνει και άμβλυνση της τουρκικής επιθετικότητας ή ηπιότερες πολιτικές συμπεριφορές στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο-Κύπρο. Οι εκλογές στην Τουρκία μπορούν να αξιολογηθούν και να αναλυθούν σε τέσσερις άξονες:
>Πρώτον, οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ.
Οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται σχεδόν στο ναδίρ, ειδικά μετά την απόφαση της Άγκυρας να προμηθευτεί τους ρωσικούς πυραύλους S-400. Είχε προηγηθεί η σύγκρουση για τον πάστορα Μπράνσον τον οποίο, τελικά, ο Ερντογάν άφησε ελεύθερο αφού ένα τουίτ του προέδρου Τράμπ ήταν αρκετό για να κατρακυλήσει η τουρκική οικονομία. Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952. Η αγορά και εγκατάσταση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος, το οποίο δεν είναι συμβατό με το ΝΑΤΟϊκό οπλισμό, αποτελεί τη χειρότερη πρόκληση προς τη Συμμαχία και κυρίως προς τις ΗΠΑ.
Τον περ. Φεβρουάριο, το αμερικανικό Κογκρέσο πάγωσε τη μεταφορά και παράδοση στην Τουρκία μαχητικών αεροσκαφών F-35. Λίγο πριν από τις τουρκικές εκλογές το Πεντάγωνο προχώρησε σε ακόμα ένα βήμα. Σε δήλωση του Εκπροσώπου του διατυπώνονται οι ξεκάθαρες αμερικανικές θέσεις-αξιώσεις έναντι της Τουρκίας:
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταστήσει σαφές ότι η απόκτηση του συστήματος S-400 από την Τουρκία είναι απαράδεκτη (…). Λυπούμαστε πολύ για την τρέχουσα κατάσταση που αντιμετωπίζει η εταιρική σχέση μας με την Τουρκία για τα F-35 (…). Ο σημαντικός μας διάλογος για το θέμα αυτό θα συνεχιστεί, ωστόσο, μέχρι να παραιτηθούν από την παράδοση του S-400, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναστείλει τις παραδόσεις και τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την αντανάκλαση της επιχειρησιακής ικανότητας της Τουρκίας F-35. Σε περίπτωση που η Τουρκία προμηθευθεί το S-400, η συνεχιζόμενη συμμετοχή της στο πρόγραμμα F-35 κινδυνεύει».
Ο εκβιασμός των ΗΠΑ προς τον Ερντογάν είναι ξεκάθαρος: Είτε ακυρώνει την προμήθεια-εγκατάσταση των S-400 και παραμένει στο δυτικό-ΝΑΤΟϊκό μαντρί είτε η Τουρκία θα υποστεί βαρύτατες συνέπειες. Οι ΗΠΑ αξιώνουν από τον Ερντογάν να εγκαταστήσει το προηγμένο πυραυλικό σύστημα Πάτριοτ, αξίας 3,5 δισεκ. δολαρίων ώστε να δικαιούται να πάρει και τα υπερσύγχρονα αεροπλάνα F-35.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας βρίσκονται σε οριακό σημείο. Ο Ερντογάν θα αποτολμήσει έξοδο από το ΝΑΤΟ και τελική σύγκρουση με τις ΗΠΑ; Ή στο τέλος θα υποκύψει και θα πουλήσει τους Ρώσους; Κάθε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη επειδή και ο πρόεδρος Τραμπ και ο Ερντογάν είναι άκρως απρόβλεπτοι ενώ ο παράγων Πούτιν δεν πρέπει να υποτιμάται. Όμως υπάρχουν κάποια δεδομένα τα οποία δεν μπορεί να παραγνωριστούν.
1.- Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να αποδεχθούν ήττα στη σύγκρουσή τους με το σουλτάνο.
2.- Η Τουρκία, παρά τα αφόρητα προβλήματα που δημιουργεί στις ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, είναι πολλαπλώς πολύτιμη και κρισίμως χρήσιμη για τη Δύση.
3.- Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να παραδώσουν την Τουρκία στον πρόεδρο Πούτιν. Θα συνιστούσε περιφανή νίκη μεγατονικών προεκτάσεων για τη Ρωσία και ασύλληπτων στρατηγικών επιπτώσεων στην περιοχή με δραματική αναδιανομή συσχετισμών ισχύος, συμφερόντων, συμμαχιών και πολιτικής.
4.- Η σύγκρουση ΗΠΑ-Τουρκίας ουσιαστικά είναι η προέκταση της ψυχροπολεμικής αναμέτρησης ΗΠΑ-Ρωσίας μετά την Κριμαία και τις δραματικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
5.- Η βάση του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία, σε απόσταση αναπνοής από τη Μ. Ανατολή, είναι εξαιρετικά σημαντική για τη Δύση αφού εκεί είναι αποθηκευμένα και πυρηνικά όπλα.
6.- Αν η Τουρκία εμμείνει μέχρι τέλους στην προμήθεια και εγκατάσταση των S-400, αυτόματα και ήδη αποκλείεται από την προμήθεια των F-35 και άλλων 100 μαχητικών. Και για έναν άλλο, πολύ σοβαρό λόγο: Οι Ρώσοι ενδέχεται να έχουν πρόσβαση στην υψηλή τεχνολογία των F-35, πράγμα που για τους Αμερικανούς «αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την εθνική και την παγκόσμια ασφάλεια», όπως δήλωσε Δημοκρατικός γερουσιαστής.
Εξάλλου, όπως επισημαίνει και ο άριστα ενημερωμένος εκλεκτός συνάδελφος, Μιχ. Ιγνατίου («Το τέλος της σχέσης των ΗΠΑ και της Τουρκίας έφτασε: Οι S-400 καίνε τον Ερντογάν, εκτός αν…», 30.3.2019), «ομάδα Αμερικανών βουλευτών, με επιστολή τους στην επιτροπή Προϋπολογισμού της Βουλής απαιτούν να μην δοθεί κανένα ποσό για τη μεταφορά των F-35 στην Τουρκία έως ότου ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, λάβει ξεκάθαρες διαβεβαιώσεις για την ακύρωση της συμφωνίας παραλαβής του ρωσικού συστήματος S-400.
»Στην επιστολή υπογραμμίζεται πως, ‘η Τουρκία εξακολουθεί να απειλεί τα συμφέροντα και τους συμμάχους της Αμερικής στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών δυνάμεων στη Συρία, των δυνάμεων του Κουρδικού YPG, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου’. Η τελευταία φράση δείχνει και τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται στην περιοχή».
7.- Οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν και σε άλλες βαριές κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Εκτός και αν στο τέλος, υπάρξει ανατροπή του σκηνικού. Τίποτε δεν αποκλείεται, αν λάβουμε υπόψη πως, μία ημέρα μετά την ανακοίνωση του Πενταγώνου, ο εκτελών χρέη αν. υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Σιάναναν, δήλωσε, σύμφωνα με το πρακτορείο «Ρώυτερς» ότι αναμένει να επιλυθεί η κρίση στις σχέσεις με την Τουρκία εξαιτίας των S-400.
«Αναμένω», είπε, «ότι θα επιλύσουμε το πρόβλημα ώστε (οι Τούρκοι) να έχουν τον ανάλογο αμυντικό εξοπλισμό από τους (πυραύλους) Πάτριοτ και τα F-35». Χθες Τετάρτη, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, προειδοποίησε την Τουρκία ότι θα έχει συνέπειες αν προχωρήσει με την εγκατάσταση των S-400, λίγες ώρες μετά που ο Τούρκος ΥπΕξ, Τσαβούσογλου, δήλωσε ότι η συμφωνία έκλεισε. «Κάναμε ξεκάθαρο», είπε ο Πενς, «ότι δεν θα παραμείνουμε απαθείς ενώ σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ αγοράζουν όπλα από τους αντιπάλους μας, όπλα τα οποία απειλούν τη συνοχή της Συμμαχίας».
>Δεύτερον, οι σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας
Τόσο ο Ερντογάν όσο και ο υπουργός Εξωτερικών, σε επανειλημμένες δηλώσεις τους υπογράμμισαν: «Υπογράψαμε μια συμφωνία με τη Ρωσία. Αυτή η συμφωνία ισχύει και συζητάμε πότε θα γίνει η παράδοση. Αυτή η συμφωνία έχει κλείσει».
Η στρατηγική συνεργασία Άγκυρας-Μόσχας διατηρείται προς το παρόν επειδή τα συμφέροντα και των δύο χωρών αυτή τη χρονική συγκυρία εξυπηρετούνται για διαφορετικούς λόγους. Η Τουρκία, όπως ο Νταβούτογλου ήδη το ανέλυσε στο γνωστό βιβλίο του: «Στρατηγικό Βάθος. Η Διεθνής Θέση της Τουρκίας», για να αποκτήσει καθεστώς περιφερειακής και ίσως παγκόσμιας δύναμης, πρέπει να απαγκιστρωθεί από τη Δύση, να συγκρουστεί με το Ισραήλ και να αναδειχθεί σε ηγήτορα του ισλαμικού κόσμου.
Οι νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της, όμως, αντιπαρατίθενται προς τη ισχύ του Ισραήλ, προς τον αυτοκρατορικό ηγεμονισμό του Ιράν και την απέχθεια του αραβικού κόσμου προς αυτήν αλλά βολεύουν και εξυπηρετούν τους σχεδιασμούς της Μόσχας στην αντιπαράθεσή της με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Η Τουρκία έχει σφοδρά παράπονα από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, ιδιαίτερα για τη στήριξή τους στους Κούρδους. Και φυσικά απαιτεί ανένδοτα την παράδοση του ιμάμη Γκιουλέν, τον οποίο θεωρεί ως τον ιθύνοντα νουν του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 κατά του Ερντογάν. Από την άλλη, με τον εναγκαλισμό του σουλτάνου η Ρωσία:
>Επιδιώκει διάρρηξη της συνοχής και αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ, κυρίως μετά την παρασπονδία των ΗΠΑ να μη προεκτείνουν τη Συμμαχία μέχρι την εξώπορτα της Ρωσίας (Ουκρανία, Βουλγαρία, Ρουμανία) και τις κυρώσεις εναντίον της από την ΕΕ και τις ΗΠΑ για την υπόθεση της Κριμαίας.
>Μείωση του στρατηγικού ρόλου των ΗΠΑ στη Μ. Ανατολή και αναδιάταξη του ισοζυγίου ισχύος μεταξύ των δρώντων (Τουρκία, Ιράν) υπέρ της Μόσχας ώστε να έχει η ίδια καθοριστικό ρόλο στην περιοχή. Όμως, η ανακάλυψη φυσικού αερίου στη Λεκάνη της Λεβαντίνης από την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ καθώς και η ενεργός εμπλοκή αμερικανικών, γαλλικών και ιταλικών εταιρειών πετρελαιοειδών, ενισχύουν την ενεργειακή, οικονομική και στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ και της Δύσης και αναδιατάσσουν ξανά το παίγνιο στη σκακιέρα της περιοχής. Και φαίνονται να υποβαθμίζουν τη ρωσική επιρροή.
>Σύμπηξη μιας σταθερής συνεργασίας Μόσχας, Άγκυρας, Τεχεράνης, η οποία να ενεργεί ως ισχυρό αντίβαρο στις επιδιώξεις και στοχεύσεις των ΗΠΑ που μορφοποιούνται με τις τριμερείς συνεργασίες Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ, με τη σύμπραξη της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, ενδεχομένως και του Λιβάνου. Η πρόσφατη συμμετοχή του Αμερικανού ΥπΕξ, Πομπέο, στην τριμερή Σύνοδο της Ιερουσαλήμ και η σχετική αναφορά του για την αντιμετώπιση των «κακών επιρροών στην περιοχή», είναι ενδεικτική της απόφασης των ΗΠΑ να μη χαρίσουν την Αν. Μεσόγειο και την Ευρύτερη Μ. Ανατολή στη Ρωσία. Ούτε και την Τουρκία.
>Τρίτον, η αντιδυτική υστερία Ερντογάν
Πριν από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, το κλίμα στην Τουρκία ήταν έκδηλα αντιδυτικό και αντιαμερικανικό. Ο άλλοτε δήθεν «δημοκράτης» και «light ισλαμιστής Ερντογάν, όπως τον χαρακτήριζαν δυτικά ΜΜΕ και, δυστυχώς, μερικοί ανιστόρητοι ηγέτες στην Κύπρο και στην Ελλάδα, εστράφη κατά της Δύσης και ειδικά των ΗΠΑ. Ισχυρίζεται ότι ευθύνονται, μαζί με τον αυτοεξόριστο ιμάμη Γκιουλέν, άλλοτε στενό φίλο και συνεργάτη του, για το πραξικόπημα εναντίον του.
Η υπόθεση του πάστορα Μπράνσον κορύφωσε την κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας αλλά, τελικά, ο σουλτάνος υπέκυψε και τον ελευθέρωσε. Η αντιδυτική υστερία του Ερντογάν πυροδοτείται από θρησκευτικά, πολιτικά και άλλα ελατήρια, τα οποία συναρτώνται προς τους εθνικιστές συνεργάτες του όπως και τους λεγόμενους ευρωασιατιστές στρατιωτικούς, σε αντιπαράθεση προς τους ευρωατλαντιστές.
Ο Τούρκος καθηγητής, Mehmet Efe Çaman, επισκέπτης στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μεμόριαλ (Καναδάς), σε πρόσφατη ανάλυσή του (14.3.2019, «Ποιος κρατάει τον Ερντογάν στην εξουσία;»), υποστηρίζει πως τρεις παράγοντες εμπόδισαν και ματαίωσαν μία τάση εκδημοκρατισμού και φιλοδυτικής, ευρωπαϊκής προσέγγισης της Τουρκίας:
1.- Ένα σκάνδαλο μεγάλης κλίμακας διαφθοράς το 2013.
2.- Η αποφυλάκιση και επαναφορά όλων των αξιωματικών του βαθέως κράτους που πρόσκεινται στο κίνημα των Ευρασιατιστών (αντίποδας των Ατλαντιστών).
3.- Μια απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
«Αυτά τα τρία γεγονότα», υποστηρίζει ο Τούρκος καθηγητής, «άλλαξαν σημαντικά τα δεδομένα στον τουρκικό στρατό και ως εκ τούτου ο Ερντογάν και ο στενός του κύκλος έπρεπε να εγκαταλείψουν την επιτυχή διαδικασία διαπραγματεύσεων για μια πολιτική λύση στο Κουρδικό, τον φιλοδυτικό προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής και τη διαδικασία εκδημοκρατισμού της δημόσιας ζωής.
»Αυτή η νέα κατάσταση τελικά κατέληξε στην ποινικοποίηση όλων των πρώην συμμάχων του Ερντογάν: Φιλελεύθεροι, Κούρδοι και Γκιουλενιστές. Η αντιδυτική φατρία του τουρκικού στρατού ισχυροποιήθηκε και απομάκρυνε μεγάλο αριθμό στρατιωτικών όλων των βαθμών μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016».
Και θέτει τον εξής προβληματισμό: «Στα δυτικά ΜΜΕ, οι αναλυτές δυσκολεύονται να εξηγήσουν γιατί ο Ερντογάν γύρισε την πλάτη στους δυτικούς συμμάχους του, τερμάτισε τη διαδικασία πολιτικής λύσης με τους Κούρδους, ανέστειλε το Σύνταγμα και άλλαξε την κρατική δομή. Δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί συνέλαβε ή φυλάκισε περίπου 500.000 άτομα, φυλάκισε 11 δημοκρατικά εκλεγμένους Κούρδους βουλευτές, περισσότερους από 100 Κούρδους δημάρχους από το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών και περισσότερους από 160 δημοσιογράφους ενώ απάλλαξε από τα καθήκοντά τους 170.000 δημόσιους υπαλλήλους και 8.000 ακαδημαϊκούς».
Και ο Τούρκος καθηγητής καταλήγει: «Αυτοί οι αριθμοί αποδεικνύουν ότι η Τουρκική Δημοκρατία έχει αντικατασταθεί από ένα άλλο κράτος». Αυτό το «άλλο κράτος» είναι εξόφθαλμα ισλαμιστικό και έκδηλα αντιδυτικό, αντιαμερικανικό, αντιευρωπαϊκό, αντισημιτικό, άκρως επιθετικό. Οπτασιάζεται εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς οι οποίοι… συνωμοτούν κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Τουρκίας.
>Τέταρτον, η επιθετικότητα της Τουρκίας κατά της Ελλάδος και της Κύπρου
Μεταξύ των εχθρών της Τουρκίας συγκαταλέγονται, φυσικά, η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία. Μόλις πριν από λίγες ημέρες (26.3.2019), σε μια φρενίτιδα ανθελληνισμού και μισελληνισμού, ο Ερντογάν υποσχέθηκε στα θρησκόληπτα και καθυστερημένα πλήθη ότι, μετά τις εκλογές, η Αγία Σοφία θα γίνει τζαμί! Είχε προηγηθεί (6.1.2019) η απαγγελία στίχων ενός τραγουδιού: «Όμορφη Σμύρνη, δεν φεύγει ο καπνός… Η αλεπού δεν μπορεί να μπει στο κρεβάτι του λιονταριού. O ποταπός Έλληνας δεν θα τα καταφέρει. Θα ρίξω τους Έλληνες στη θάλασσα»!
Αθήνα και Λευκωσία ας μη παρασυρθούν από ευσεβείς πόθους και ανεδαφικές προσδοκίες ότι ενδέχεται η Τουρκία να επιδείξει ηπιότερη και πιο συναινετική πολιτική στο Αιγαίο και στο Κυπριακό. Η αποδυνάμωση του Ερντογάν δεν είναι ευκαιρία για… πανηγυρισμούς. Αντίθετα απαιτείται άκρα επιφυλακτικότητα, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη η απόφανση του λόρδου Πάλμερστον. Ότι δηλ, δεν υπάρχουν αιώνιοι εχθροί, τα συμφέροντα είναι αιώνια.
Ας προσεχθούν δύο πιθανά σενάρια:
Πρώτον, ο σουλτάνος, παρά τις ηχηρές φωνασκίες, τις ύβρεις και τους λεονταρισμούς κατά πάντων, τελικά ακυρώνει την αγορά και εγκατάσταση των S-400, παραμένει στο δυτικό-ΝΑΤΟϊκό μαντρί, εγκαθιστά τους Πάτριοτ, παίρνει τα F-35 και άλλα 100 αεροσκάφη και αρχίζει μια αργή αλλά σταθερή ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Δεύτερον, αν ισχύσει το πιο πάνω σενάριο, σημαίνει ότι, Α) ο Ερντογάν πουλά τον Πούτιν με τις εντεύθεν σοβαρές επιπτώσεις στις τουρκο-ρωσικές σχέσεις και με κατάρρευση του «άξονα του κακού» Ρωσίας, Ιράν, Τουρκίας. Μια τέτοια εξέλιξη θα συνιστούσε όχι μόνο βαθύτατη κρίση μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας αλλά και θανατηφόρο χτύπημα στην ήδη ασθμαίνουσα και καταρρέουσα τουρκική οικονομία: Η λίρα έχει κατρακυλήσει, η ανεργία είναι διψήφια, ο πληθωρισμός καλπάζει και τα τουρκικά νοικοκυριά στενάζουν από την άνοδο του κόστους ζωής.
Β) Κατά τη γνωστή, πάγια και διαχρονική τουρκική πρακτική, ο Ερντογάν θα απαιτήσει από τις ΗΠΑ και την ΕΕ σοβαρά, ξεκάθαρα και απτά ανταλλάγματα για να αντισταθμίσει τη διάρρηξη των σχέσεων με τη Μόσχα και για να παραμείνει φρόνιμος στο δυτικό μαντρί. Ποιοι θα πληρώσουν τα σπασμένα ενός τέτοιου πιθανού σεναρίου;
Μα, πρώτες η Ελλάδα και η Κύπρος. Ας σημειωθούν οι πρόσφατες εξωφρενικές δηλώσεις του πρώην ΥπΕξ, Ν. Κοτζιά ότι οι Έλληνες δεν πρέπει να είναι «μοναχοφάηδες» όσον αφορά το φυσικό αέριο στην Αν. Μεσόγειο. Και η δήλωση Κατρούγκαλου στην Αττάλεια, διά της οποίας αναγνώρισε «δικαιώματα» της Τουρκίας στους υδρογονάνθρακες της Αν. Μεσογείου. Αν προστεθούν σε αυτές τις δηλώσεις και θέσεις δικών μας πολιτικών για εμπλοκή της Τουρκίας στους υδρογονάνθρακες, αντιλαμβάνεται ο καθένας ποιος θα πληρώσει τον Τούρκο χάροντα.
Σύμφωνα με τα πιο πάνω σενάρια, αν ισχύσουν, η αμοιβή του Τούρκου σουλτάνου θα γίνει στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Δεν είναι τυχαία η τελευταία αναφορά των Τούρκων για τη «Γαλάζια Θάλασσα» που ξεκινά από τη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και φτάνει στην Αν. Μεσόγειο ούτε οι διεκδικήσεις τους για μοιρασιά των υδρογονανθράκων. Όμως ας προσεχθούν δύο τινά :
1.- Ο σουλτάνος προκαλεί αδίστακτα τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ επειδή γνωρίζει ότι έχουν ανάγκη την Τουρκία. Αυτή, όμως, είναι και η αχίλλειος πτέρνα του, μετά τη βροντώδη κατάρρευση του γνωστού Νταβουτόγλειου δόγματος περί «μηδενικών προβλημάτων» της Τουρκίας που μετεξελίχθηκε σε προβλήματα με όλους τους γείτονές της.
2.- ΗΠΑ και ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να χαρίσουν την Τουρκία στη Ρωσία. Ο σουλτάνος ξεπέρασε προ πολλού τα επιτρεπτά από τους ισχυρούς, όρια. Η αλαζονεία και η ύβρις του δεν έχουν όρια.
Ας θυμηθούμε: Την ίδια συμπεριφορά επέδειξε και ο Σάνταμ Χουσέιν του Ιράκ. Είναι γνωστή η τύχη του. Ο Ερντογάν δεν μπορεί πια να παίζει και με τον αμερικανικό αετό και με τη ρωσική αρκούδα. Η Δύση θα επαναφέρει την Τουρκία στο δυτικό μαντρί με κάθε τρόπο. Η ελπίδα είναι όπως η Κύπρος και η Ελλάδα μη καταβάλουν τίμημα. Αντίθετα, οι σημερινές συγκυρίες είναι τέτοιες ώστε τους επιτρέπουν να αντισταθούν στον τουρκικό συσφιγκτήρα βόα.
