Η ευθύνη ανήκει κυρίως στο κομματικο-πολιτικό σύστημα. Φταίει η διαφθορά της εξουσίας και οι αήττητες πελατειακές συναλλαγές, που εξανδραποδίζουν τον πολίτη, τον κάνουν πελάτη αντί κριτικό δημοκράτη και αποσαθρώνουν τους αρμούς και τις ηθικές, αξιακές αντιστάσεις της κοινωνίας
Τις τελευταίες ημέρες και για πολλοστή φορά γίνεται πολύς λόγος για τη διαφθορά στην Κύπρο. Πρόκειται για ένα διαχρονικό, ανίατο, πυώδες και δυσώδες καρκίνωμα, το οποίο έχει μολύνει ανήκεστα την εξουσία και στιγματίζει τον τόπο. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας (Transparency International) η Κύπρος βρίσκεται στην 41η θέση σε σχέση με άλλες 180 χώρες, με βαθμολογία 59 στα 100. Δηλαδή, είναι στο μέσο των διεφθαρμένων χωρών του κόσμου.
Πρόσφατα δημιουργήθηκε σάλος με πολιτικές και κομματικές αντεγκλήσεις για τα ταξίδια του Προέδρου της Δημοκρατίας με ιδιωτικά αεροσκάφη και ειδικά το οικογενειακό ταξίδι του στις Σεϋχέλλες, με αεροπλάνο πολυεκατομμυριούχου Σαουδάραβα φίλου του. Ο Γενικός Ελεγκτής διεξήγαγε έρευνα, η οποία ναι, μεν καταγράφει ότι αυτά τα ταξίδια ήταν πιο οικονομικά για το κράτος. Όμως τίθεται ξανά μέγα ζήτημα πολιτικής ηθικής για τον Πρόεδρο.
Πρώτον, διότι ο Ν. Αναστασιάδης ισχυρίστηκε ότι «δεν αποτελεί δωρεά το γεγονός ότι μεταφέρθηκε ο ίδιος και η οικογένειά του με ιδιωτικό αεροπλάνο από και προς τις Σεϋχέλλες χωρίς χρέωση». Δεύτερον, κατηγόρησε τον Οδ. Μιχαηλίδη για «τυπολατρική προσκόλληση στους κανόνες δημοσίων προσφορών, ανεξαρτήτως αν τούτο είναι εφικτό ή προς όφελος ή εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος». Και ότι ο Γενικός Ελεγκτής καθ’ υπέρβασιν εξουσιών προχώρησε σε έρευνα σε βάρος του.
Τρίτον, δεν απαντάται το ερώτημα, που αιτιολογημένα θέτει η κοινή γνώμη: Με ποιο ή ποια ανταλλάγματα π.χ., ο μ. Κρις Λαζαρή, Κύπριος εκατομμυριούχος της Αγγλίας ή ο Σαουδάραβας συνέβαλαν στα ταξίδια του Ν. Αναστασιάδη; Ήδη το θέμα έχει εγγραφεί στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, που θα συνέλθει στις 20/2/2020. Να επισημανθεί πως, όταν ο μ. Δ. Χριστόφιας ήταν Πρόεδρος, ο τότε πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Ν. Αναστασιάδης, τον είχε κατηγορήσει επειδή στο Προεδρικό δημιούργησε ταμείο και δεχόταν εισφορές-δωρεές από επιχειρηματίες, τις οποίες αργότερα μοίραζε σε άπορες οικογένειες με «τσιεκκούθκια».
Λογικά, θα ανέμενε κανείς πως μετά και τον σάλο για τα ταξίδια του Προέδρου της Δημοκρατίας (προηγήθηκαν τα χρυσά διαβατήρια και ξένες αποκαλύψεις για εμπλοκή του Προέδρου), πέραν των κομμάτων που αντέδρασαν, οι πολίτες θα ξεχύνονταν διαμαρτυρόμενοι στους δρόμους. Πέρσι, στον Λίβανο, στο Ιράκ και στη Χιλή εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν (με δεκάδες νεκρούς) εναντίον φαινομένων διαφθοράς στην πολιτική και στην οικονομία. Εκτός από την Κύπρο, όπου δεν κουνιέται φύλλο!
Ο Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας και νομικός, Joseph de Maistre (1753-1821), υποστήριξε: «Κάθε έθνος έχει την κυβέρνηση που του αξίζει». Αν αυτή η απόφανση αληθεύει, πού οφείλεται η ακρισία, η ολιγοφρενία, η απομώρανση και η τύφλωση των Ελλήνων της Κύπρου, ώστε να μη διακρίνουν τον ενάρετο από τον απατεώνα, τον ειλικρινή από τον τυχοδιώκτη, τον πατριώτη από τον εξωνημένο; Πού οφείλεται η ανωριμότητα των πολιτών να ψηφίζουν ξανά και ξανά πολιτικούς, ενώ γνωρίζουν ότι αυτοί είναι διεφθαρμένοι;
Την απάντηση έδωσε πριν από εφτά αιώνες ο Δάντης (1265-1321): «Νογάς, λοιπόν, πως η κακιά κυβέρνα/ είναι αφορμή που σάπισεν ο κόσμος» («Η Θεία Κωμωδία», Καθαρτήριο, μετ. Ν. Καζαντζάκη). Δεν ευθύνεται μόνον ο λαός για το σημερινό κατάντημα στον τόπο. Η ευθύνη ανήκει κυρίως στο κομματικο-πολιτικό σύστημα. Φταίει η διαφθορά της εξουσίας και οι αήττητες πελατειακές συναλλαγές, που εξανδραποδίζουν τον πολίτη, τον κάνουν πελάτη αντί κριτικό δημοκράτη και αποσαθρώνουν τους αρμούς και τις ηθικές, αξιακές αντιστάσεις της κοινωνίας.
Η διαφθορά στην Κύπρο δεν αποτελεί ένα περιστασιακό φαινόμενο, που επιβεβαιώνεται από τη ρήση του λόρδου Άκτον, ιστορικού (1834-1902), ότι «η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα». Δεν αφορά, δηλαδή, μερικά άτομα διαβρωμένα, ούτε πρόκειται για τυχαίες, εποχικές ρωγμές στο κοινωνικό και πολιτικό σώμα, οι οποίες κάποια στιγμή θα κλείσουν ή, ακόμα, για μια ιάσιμη λοίμωξη.
Πρόκειται για ένα φοβερό διαχρονικό φαινόμενο, το οποίο βιώνουμε, κατακρίνουμε, αλλά… Αυτό είναι συμφυές και συναρτάται πλήρως με την άσκηση της εξουσίας. Ταυτίζεται με την πολιτική και πολιτικούς. Είναι η ψυχή, η κινητήρια δύναμη και το οξυγόνο του κομματικο-πολιτικού συστήματος. Όταν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αποδεχόταν όπως εκατομμυριούχοι φίλοι του πληρώνουν ή δέχονται μειωμένο κόστος για τα ταξίδια του, προφανώς δεν είχε υπόψη του αυτό που έγραψε ο Μαρτιάλης (43-104 μ.Χ., Ισπανός ποιητής επιγραμμάτων): «Όποιος κάνει μεγάλα δώρα, περιμένει ανταπόδοση με μεγάλα δώρα». Ή όπως ο μέγας τραγικός Ευριπίδης (40-406 π.Χ.) έγραψε στη Μήδεια: «Λένε ότι τα δώρα πείθουν ακόμα και τους θεούς».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εναβρυνόταν ότι διόρισε τους άριστους των αρίστων. Γιατί, όμως, κάποιοι από αυτούς κατέληξαν στη φυλακή; Για διαφθορά! Ισχύει και εδώ η αποτίμηση των Ρωμαίων: «Corruptio optimi pessima. – Η διαφθορά των αρίστων είναι η χειρότερη». Δυστυχώς επιβεβαιώνεται κατά τρόπο τραγικό στην περίπτωση Κυπρίων πολιτικών και, κυρίως, κυβερνώντων.
